Instytut im. Jerzego Grotowskiego – SZEOL / שאול – Seans teatralny Moniki Wachowicz i Jarosława Freta

Po spektaklu zapraszamy na spotkanie z Twórcami!

„Szeol” to seans teatralny, a równocześnie na wskroś współczesna lamentacja dla umarłych i nieumarłych, urodzonych i nieurodzonych. To zstępowanie po cienkiej linii oddechu, głosu, dźwięku na samo dno ciszy, która jak mityczny Szeol zakrywa, zamyka, stając się zasłoną, przez którą nie może przebić się żadne uczucie, żaden obraz. Jedyną siłą, która może uratować zstępujących do Szeolu, jest Miłość. Zstępowaniu towarzyszy muzyka, a raczej jej niezwykła gęstość – jakby nasze ciała były „tylko” dźwiękiem czy też instrumentem i zarazem ścieżką w głąb, bez dna.

„Szeol” to opowieść o pragnieniu i gotowości do życia pełnego i rozwibrowanego jak oddychanie ogniem.

Projekt „Szeol” powstał z inspiracji i fascynacji III symfonią zwaną „Symfonią pieśni żałosnych” Henryka Góreckiego. Rozbrzmiewa w nim też „Kwartet na koniec czasu” Oliviera Messiaena oraz „Miserrere” Gregorgia Allegriego. Nad wszystkim jednak góruje głos trąbki – kreśląc i przecinając zenit i nadir dźwięku, aby:

Snuć miłość, jak jedwabnik nić wnętrzem swym snuje,
Lać ją z serca, jak źródło wodę z wnętrza leje,
Rozkładać ją jak złotą blachę, gdy się kuje
Z ziarna złotego, puszczać ją w głąb, jak nurtuje
Źródło pod ziemią. – W górę wiać nią, jak wiatr wieje,
Po ziemi ją rozsypać, jak się zboże sieje.
Ludziom piastować, jako matka swych piastuje.

Stąd będzie naprzód moc twa, jak moc przyrodzenia,
A potem będzie moc twa, jako moc żywiołów,
A potem będzie moc twa, jako moc krzewienia,
Potem jak ludzi, potem jako moc aniołów,
A w końcu będzie jako moc Stwórcy stworzenia.
Adam Mickiewicz, „Snuć miłość”

Twórcy:

Monika Wachowicz

absolwentka filozofii na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach oraz Wydziału Aktorskiego Lart Studio w Krakowie. Od 2004 współpracuje z Teatrem A Part w Katowicach, którego dyrektorem i reżyserem jest Marcin Herich. W teatrze pełni również funkcję wiceprezeski. Od 2007 bierze udział w produkcji i organizacji Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Sztuk Performatywnych A Part w Katowicach oraz prowadzi Studio Aktorskie A Part przy Teatrze. Od 2016 prowadzi Studio Ciała i Emocji. Od 2019 jest prezeską Fundacji SZTUKA DLA ŻYCIA im. Marty Paradeckiej. Jest stypendystką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Marszałka Województwa Śląskiego w dziedzinie kultury (2011, 2014, 2020).

W latach 1998–2002 związana z będzińskim Teatrem Treści Przenośnych, w 2004 występowała w spektaklach katowickiego Teatru Cogitatur. W ramach działalności w Teatrze A Part współpracowała jako aktorka także z Gliwickim Teatrem Muzycznym i Teatrem Lalek Banialuka w Bielsku-Białej (przedstawienie „Tsunami”), teatrem Cantabile 2 w Vordingborg w Danii i Theaterlabor Bielefeld z Niemiec (spektakle „Labirynt Wenus”, „Haiku”, „Kunstlerspiele” oraz „W dżungli historii. Variete”), Teatrem Amareya (spektakl „Cztery”) oraz z Theaterlabor Bielefeld z Niemiec i Leith Theatre w Edynburgu w Szkocji (spektakl „The Last Days of Mankind – Ostatnie dni ludzkości”).
W 2009 założyła wraz z Karoliną Pietrzykowską z Krakowa i Ewą Balzer z Berlina Kobiecą Grupę Teatralną KoME. W ramach tej współpracy podczas kilkumiesięcznej rezydencji w teatrze Cantabile 2 w Danii powstał międzynarodowy projekt „DNA”, który uzyskał wsparcie finansowe z Ministerstwa Kultury Danii (program „DIVA – W kierunku doświadczenia teatru międzykulturowego i autobiograficznego”).
W 2010 uzyskała dyplom dla aktora dramatu wydany przez Związek Artystów Scen Polskich w Warszawie. Ukończyła Kurs Pedagogiczny dla Instruktorów ARA organizowany przez Instytut Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego w Katowicach.

Była koordynatorką międzynarodowego projektu „Ostatnie Dni Ludzkości” w Katowicach podczas Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Performatywnych A Part – Local Project Manager (2019).

W 2015 zrealizowała wspólnie z siostrą Małgorzatą Wachowicz wieczór poetycki i instalację „Ciało”. W 2016 jako autorka scenariusza, choreografii, kostiumu oraz reżyserka zaprezentowała swój projekt solowy „V”.

W 2017 Joanna Nowicka, zawodowa fotografka tworząca reportaże, fotografie portretowe i fotografie architektury, zaprosiła ją do współpracy. Powstała wystawa „Cząstki”, a inspiracją do poszczególnych ujęć były m.in. spektakle Teatru A Part, w których gra i je współtworzy. Miejscem prezentacji była Galeria Teatru Korez w Katowicach.

W 2019 przygotowała wspólnie z Artim Grabowskim projekt solowy „W zawieszeniu”.
W 2020 ukończyła kurs „Ewolucja w kulturze. Emocje: Ujęcie Interdyscyplinarne” na Wydziale Antropologii w Copernicus College w Krakowie oraz kurs „Historia sztuki w praktyce” organizowany przez Galerię Sztuki Współczesnej w Opolu.
Latem 2020 współpracowała z Teatrem Biuro Podróży przy spektaklu „Carmen Funebre” w reżyserii Pawła Szkotaka, występowała podczas rumuńskiego tournée w ramach Festiwalu KaravanAct w Kluż-Napoce i Satu Mare oraz na Festiwalu Kontrapunkt w Szczecinie. Podróż ta nadal jest kontynuowana.

„Zawsze interesowało mnie w teatrze to, czego nie można wypowiedzieć słowami, a można opowiedzieć ciałem, energią i precyzją. Moje dwa światy: teatr i filozofia łączą poznawanie rzeczywistości i samej siebie, swojej natury i organizmu. Te światy stają się dla mnie niekończącą podróżą do wnętrza umysłu i jego granic, na drodze poszukiwań prawdy i kształtowania siebie, gdzie na dalszym etapie granica zaciera się i wtedy już tylko JESTEM”.

Jarosław Fret

założyciel i lider Teatru ZAR, reżyser, aktor, dyrektor Instytutu Grotowskiego. Pełnił funkcję przewodniczącego Rady Kuratorów i kuratora ds. teatru Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. W latach 1999–2002 zrealizował szereg wypraw do Gruzji, Armenii i Iranu, prowadząc poszukiwania w obrębie najstarszych form muzyki chrześcijańskich kościołów wschodnich. W kolejnych latach wspólnie z członkami Teatru ZAR organizował wyprawy badawcze na grecką górę Atos, Sardynię i Korsykę, do Armenii, Turcji i Izraela. Reżyser pięciu spektakli zespołu. Tryptyk „Ewangelie dzieciństwa” był pokazywany m.in. w Chicago, Los Angeles, San Francisco, Atenach, Belgradzie, Edynburgu, Florencji, Madrycie, Paryżu, Sybinie oraz Kairze, Nowym Delhi i Seulu. W 2013 roku ukończył pracę nad spektaklem „Armine, Sister”, dedykowanym historii, kulturze i ludobójstwu Ormian, do którego oprócz reżyserii opracował oryginalną dramaturgię muzyczną i specjalną architekturę. W 2016 roku zrealizował spektakl „Medee. O przekraczaniu” z udziałem śpiewaczek z Kairu, Teheranu i Stambułu. Wykłada i prowadzi warsztaty w Polsce i za granicą, był wykładowcą m.in. w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie Filii we Wrocławiu. Uhonorowany przyznawanym przez magazyn „Los Angeles Times” tytułem Best New Music Theater (2009) i Wrocławską Nagrodą Teatralną za tryptyk „Ewangelie dzieciństwa” (2010). Spektakl „Cesarskie cięcie. Próby o samobójstwie” w jego reżyserii zdobył Total Theatre Award w kategorii Physical/Visual Theatre oraz Herald Angel Award podczas Festiwalu Fringe w Edynburgu w 2012 roku. Pomysłodawca i koordynator licznych projektów realizowanych w Polsce i za granicą w ramach działalności Instytutu Grotowskiego, m.in. Roku Grotowskiego UNESCO 2009, programu „Masters in Residence”, Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego „Świat miejscem prawdy”, a także Olimpiady Teatralnej Wrocław 2016. Dzięki jego staraniom w 2010 roku została otwarta nowa siedziba Instytutu Grotowskiego, Studio Na Grobli, a w 2019 roku Piekarnia | Centrum Sztuk Performatywnych.

Marcin „Cozer” Markiewicz

trębacz, wokalista, autor tekstów, związany ze sceną reggae. Współzałożyciel i lider zespołu Konopians. Animator kultury, fotograf. Aktualnie współtworzy poetycki Brzoska Kolektyw oraz zespół Piksele. Improwizacja i spontaniczność to charakter jego działań. Współpracuje koncertowo i studyjnie w wielu muzyczno-artystycznych projektach.

Realizatorzy:

• Koncept: Monika Wachowicz i Jarosław Fret
• Ruch sceniczny, kostiumy, teksty i wykonanie: Monika Wachowicz
• Opracowanie muzyczne fragmentów jazzowych: Marcin „Cozer” Markiewicz
• Wykonanie „Kwartetu na koniec czasu” Oliviera Messiaena: Jan Skopowski, Kamil Grabowski
• Scenografia wykonana przez zespół Instytutu Grotowskiego pod kierownictwem Piotra Jacyka
• Produkcja: Instytut im. Jerzego Grotowskiego, TEATROGRANTY 2021, Katowice Miasto Ogrodów